H φαρσοκωμωδία του νομοσχεδίου για την φορολογία των ακινήτων και οι αντιδράσεις σύσσωμης της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ έφεραν στο προσκήνιο το μεγάλο εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησης, που είναι η ριζική έλλειψη πολιτικής δεσμών, ή έστω στοιχειώδους εμπιστοσύνης, μεταξύ του υπουργού Οικονομικών της χώρας και των αντιπροσώπων του λαού, που καλούνται να του παράσχουν πολιτική στήριξη και κάλυψη στη Βουλή.
Οι ανεκδιήγητες προσπάθειες του κ. Νίκου Καραβίτη, εμπνευστή του περιώνυμου νομοσχεδίου και βασικού συμβούλου του Γιάννη Στουρνάρα, να υπερασπιστεί το «έργο» του από τα κανάλια της τηλεόρασης, επιδείνωσαν τα πράγματα.
Ταυτόχρονα, όμως, έφεραν για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας έναν βασικό πόλο της μικρής ομάδας «συμβούλων», στην οποία έχει εναποτεθεί εν λευκώ εκ μέρους του κ. Στουρνάρα η χάραξη της οικονομικής πολιτικής και της διαπραγμάτευσης και εφαρμογής των όρων του Μνημονίου, ερήμην των περισσότερων επίσημων μελών της κυβέρνησης, αλλά κυρίως της Βουλής, στην οποία ό,τι αποφασίζουν οι σύμβουλοι έρχεται την τελευταία στιγμή για τυπική επικύρωση «με το πιστόλι στο κεφάλι».
Έχοντας πάρει μια πρώτη γεύση από το ύφος και την επάρκεια του κ. Καραβίτη, η κοινή γνώμη αναρωτιέται, ποιοι ακριβώς είναι οι άνθρωποι που ευθύνονται για τα παράλογα και εν πολλοίς αντιπαραγωγικά φορολογικά και άλλα μέτρα, που όχι μόνο έχουν πλήξει βάρβαρα το εισόδημα και την περιουσία του κάθε Έλληνα, αλλά και δημιουργούν τέτοια αντικίνητρα, που καθιστούν αδύνατη την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Η αυτόκλητη παρακυβέρνηση του Υπουργείου Οικονομικών, λοιπόν, έχει όνομα – για την ακρίβεια, τέσσερα βασικά ονόματα, πέραν εκείνου του ίδιου του υπουργού: Νίκος Καραβίτης, Πάνος Τσακλόγλου, Θεοχάρης Θεοχάρης και Απόστολος Ρεφενές. Ας δούμε με μεγάλη συντομία, ποιοι και τι είναι αυτοί.
Ο Νίκος Καραβίτης, 54 ετών, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με μάλλον ισχνό επιστημονικό έργο τα τελευταία χρόνια, κυρίως ως συνεργάτης του ΙΟΒΕ σε έρευνες διεξαγόμενες υπό την υψηλή εποπτεία του κ. Στουρνάρα, έχει διακριθεί για την μακρά θητεία του σε θέσεις εντός των μηχανισμών του Υπουργείου Οικονομικών.
Μετά από κάμποσα χρόνια στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, ανέλαβε το 1997 την ηγεσία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, όπου παρέμεινε μέχρι την πτώση της κυβερνήσεως Σημίτη τον Μάρτιο του 2004.
Στην θέση αυτή διέπρεψε ως μάστορας της δημιουργικής λογιστικής, όπως απέδειξε η προηγούμενη διόρθωση των ελληνικών δημοσιονομικών στοιχείων από την Eurostat. «Θρίαμβος» της καριέρας του στην στατιστική –άμεσα σχετιζόμενος, μάλιστα, με τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που δημιούργησε για την χώρα μας ο τρόπος εισόδου της στην ΟΝΕ– υπήρξε, το δίχως άλλο, η έντεχνη «λογιστική αποτύπωση» του περιβόητου swap της Goldman Sachs.
Ο ίδιος άνθρωπος επανήλθε πλέον δριμύτερος επί της νυν ηγεσίας του Υπουργείου, ως «εγκέφαλος» της δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά και βασικός συντάκτης φορολογικών νομοθετημάτων, με κορυφαίο αυτό της προηγούμενης εβδομάδας.
Ο Πάνος Τσακλόγλου, 53 ετών, είναι Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο. Πρωτοδιόρισθηκε στο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (αλλά και σε άλλες θέσεις, όπως το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Τεχνολογίας και το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων σε θέματα Απασχόλησης και Κοινωνικής Πολιτικής) από την κυβέρνηση Σημίτη.
Επανήλθε δριμύτερος πέρυσι στο σύστημα Στουρνάρα, αναλαμβάνοντας την προεδρία του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, αλλά και την εκπροσώπησή μας στην Ομάδα Εργασίας του Eurogroup και τις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα – όπου, όμως, τα πράγματα εσχάτως δεν πάνε και τόσο καλά!
Επιπλέον, ως ευαίσθητος μελετητής των ζητημάτων του κοινωνικού κράτους, καλύπτει και την «αναμόρφωση» του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Τσακλόγλου, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών του, ήταν ο εισηγητής της κατάργησης του αφορολόγητου για τα παιδιά.
Πολλοί αναρωτιούνται, πάντως, με ποιο ακριβώς τρόπο, αντιμετωπίζοντας τα παιδιά ως... τεκμήριο πολυτελούς διαβίωσης, προωθείται ο βασικός στόχος του επιστημονικού έργου του καλού καθηγητή και δεδηλωμένου «κεντροαριστερού», που είναι η καταπολέμηση της οικονομικής ανισότητας, της φτώχειας και του οικονομικού αποκλεισμού. Πολιτικά, ο κ. Τσακλόγλου έλκεται, λένε, από τη ΔΗΜΑΡ. Εκτός, βέβαια, και αν η σημιτική «μπίλια» κάτσει τελικά σε κάποιο νέο σχήμα σημιτικής εμπνεύσεως, τύπου κίνησης των «58».
Για το έργο του κ. Θεοχάρη (Χάρη) Θεοχάρη, 43 ετών, μόνιμου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (και Πληροφοριακών Συστημάτων) και ελέω Τρόικας «αυτοκράτορα» του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, δεν χρειάζεται να κάνουμε λόγο, αφού όλοι οι Έλληνες έχουν ήδη σχηματίσει εικόνα.
Ο τηλεορασομανής κ. Γενικός είναι ο μόνος άνθρωπος του στενού πυρήνα, που δεν προέρχεται από τον πανεπιστημιακό κύκλο του υπουργού ή από τους κύκλους του ΙΟΒΕ. Μοιράζεται, όμως, μαζί τους την «κεντροαριστερή» (βλ. σημιτική) αντίληψη και την νοοτροπία του παντογνώστη.
Στο υπουργείο εισήλθε το 2009 ως σύμβουλος του τότε Γενικού Γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων κ. Διομήδη Σπινέλλη. Είχε στις «περγαμηνές» του μια λαμπρή θητεία ως υψηλόβαθμο στέλεχος με ειδίκευση στα πληροφοριακά συστήματα της … «Lehman Brothers», και έπειτα επικεφαλής πληροφορικής της ασφαλιστικής «Ασπίς Πρόνοια» (ναι, αυτής που πτώχευσε λόγω συστηματικής απάτης, αφήνοντας στον «αέρα» 400.000 ασφαλισμένους), στην οποία απασχολήθηκε σε ζητήματα βελτιστοποίησης διαδικασιών!
Δεν αμφιβάλει κανείς ότι η πασίγνωστη «επιτυχής» πορεία και των δύο επιχειρήσεων στις οποίες εργάστηκε, οφείλεται εν μέρει και στην ποιότητα των πληροφοριακών συστημάτων που ο ίδιος σχεδίασε, και ειδικά στην ικανότητά τους να αποτυπώνουν τους κινδύνους και να φέρνουν στο φως τους τα χρηματοπιστωτικά ρίσκα και τα περιστατικά απάτης που τις απειλούσαν.
Στο Υπουργείο Οικονομικών, πάντως, η πορεία του έχει χαρακτηριστεί από την πολιτική των ενταλμάτων συλλήψεως για φορολογικά χρέη της τάξεως των 3.000 ευρώ, όχι όμως και από την διεύρυνση της φορολογικής βάσης ή την σύλληψη αυτών που απλώς δεν υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις.
«Σύμβουλος» με ιδιαίτερες επιδόσεις σε θέματα φορολογίας εισοδήματος είναι και ο Απόστολος Ρεφενές, 55 ετών, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο σε παντελώς άσχετο με την φορολογία θέμα (χρηματοοικονομικά) με διδακτορικό σε τρίτο κλάδο (επιστήμη των υπολογιστών!). Όπως δείχνουν τα πράγματα, ο κ. Ρεφενές στο νέο του πεδίο έχει βρει πλούσιο έδαφος για πειραματική εκμάθηση.
Ορισμένες από τις φορολογικές «εμπνεύσεις» του, μάλιστα, έχουν αφήσει έκπληκτους (όχι πάντα θετικά!) τους ειδικούς φοροτεχνικούς, ενώ άλλες έχουν προκαλέσει την μήνι των επαγγελματικών της κεφαλαιαγοράς (βλ. ΣΜΕΧΑ). Δυστυχώς, ο κ. Ρεφενές ασχολείται με την οικονομική πολιτική μόνον «τα απογεύματα», αφού το πρωί διατελεί πρόεδρος της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχου (ΕΛΤΕ). Προφανώς, το θεσμικό παράδοξο ο πρόεδρος μιας «ανεξάρτητης» διοικητικής αρχής να είναι ταυτόχρονα και σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών, δεν απασχολεί κανέναν από τους «Ευρωπαίους» μεταρρυθμιστές μας!
Ας σημειωθεί ότι τα «χρυσά» για τους κύκλους του κ. Στουρνάρα χρόνια της πρωθυπουργίας Σημίτη, ο κ. Ρεφενές διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του αμαρτωλού ΟΠΑΠ. Στην προεδρία της ΕΛΤΕ τον ανέδειξε ο «γαλάζιος» Γιάννης Παπαθανασίου, αλλά οι «πράσινοι» φίλοι του (και συγκεκριμένα, ο αλήστου μνήμης Γιώργος Παπακωνσταντίνου) τον συγχώρεσαν και τον διατήρησαν. Ορισμένες ενδιαφέρουσες διαδρομές σε σχέση με τα πεπραγμένα του κ. Ρεφενέ στην ΕΛΤΕ, έφερε πριν μερικούς μήνες στο φως η εφημερίδα «Αξία».
Σε ελάσσονες ρόλους, βρίσκονται και άλλοι. Το «δεξί χέρι» του υπουργού (και άλλοτε στενή συνεργάτιδα του Ευάγγελου Βενιζέλου, τον οποίο εγκατέλειψε για μια περισσότερα υποσχόμενη πορεία) κυρία Θάλεια Εμίρη Εμίρη, δεν είναι πλέον σε πρώτο πλάνο, αφού, για να διασφαλιστεί επαγγελματικά, μεταφέρθηκε προ λίγων μηνών στο ΤΧΣ, οπού ανέλαβε την εξαιρετικά καλά αμειβόμενη (και ασφαλώς, εκτός πλαφόν μισθών του Δημοσίου!) θέση του νομικού συμβούλου.
Ο διευθυντής του γραφείου του, κ. Χρίστος-Γεώργιος (Άκης) Σκέρτσος, 36 ετών, άλλοτε «σκιά» του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, αλλά και η «διαχρονική» σύμβουλος υπουργών Οικονομικών κυρία Σοφία Ρίτσου, καλύπτουν επάξια το κενό. Οι φίλοι και παλιοί συνεργάτες του υπουργού στο ΙΟΒΕ βοηθούν από το παρασκήνιο.
Κάποιοι άλλοι παλαιοί φίλοι, από το τραπεζικό σύστημα, δεν φαίνεται να έχουν σήμερα ενεργό ρόλο, αλλά μπορούν πάντοτε να κληθούν να «βοηθήσουν» σε ώρα ανάγκης. Οι δε wannabee πολιτικοί της πρόσφατης κίνησης των «58» δημιουργούν (κατά τους δικούς τους τουλάχιστον σχεδιασμούς, όχι όμως κατ’ ανάγκην και του εκλογικού σώματος) την πολιτική μαγιά για ένα σημιτικό κόμμα-σφήνα, με ακραιφνώς μνημονιακό επί της ουσίας και δήθεν «κεντροαριστερό» στην πρόσοψη χαρακτήρα.
Ας μην ξεχνάμε ότι απόπειρες –ατυχείς!– για την συγκρότηση ενός ανάλογου κόμματος είχαν γίνει, εν πολλοίς με πρωτεργάτες τους ίδιους ανθρώπους, επί ημερών της κυβέρνησης του άλλου σημιτικού «σωτήρα της πατρίδος», του κ. Παπαδήμου. Και ως ενδεχόμενος αρχηγός αναφερόταν τότε... ο Γιάννης Στουρνάρας!