Με αφορμή τις επετείους των 150 ετών από τη γέννηση και των 80 ετών από το θάνατο του παγκόσμιου Αιγυπτιώτη Ποιητή, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακήρυξε το 2013 ¨Έτος Κ.Π. Καβάφη¨. Με την ευκαιρία λοιπόν αυτή, ας θυμηθούμε μερικά βιογραφικά στοιχεία του ποιητή :
Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1863, γιος του μεγαλέμπορου βαμβακιού Πέτρου Καβάφη και της Χαρίκλειας Φωτιάδη από παλιά οικογένεια της Πόλης. Υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, η μεγαλύτερη πνευματική φυσιογνωμία της Αλεξάνδρειας και μιας από τις μεγαλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο μικρός Καβάφης ζει τα πρώτα παιδικά του χρόνια στην Αλεξάνδρεια, μέσα σε εξαιρετικές συνθήκες ευημερίας. To 1870 με το θάνατο του πατέρα Καβάφη αρχίζει, ουσιαστικά,... η σταθερή πορεία της οικογένειας προς την οικονομική κρίση και παρακμή. Το 1872 η Χαρίκλεια Καβάφη μετακομίζει με τα παιδιά της στην Αγγλία όπου και θα παραμείνουν τα επόμενα έξι χρόνια (κυρίως στο Λίβερπουλ, αλλά και στο Λονδίνο). Ο Καβάφης σπουδάζει σε αγγλικό σχολείο, όπου και διδάσκεται ως μητρική του γλώσσα τα αγγλικά, αλλά παράλληλα μαθαίνει ελληνικά και γαλλικά. Μετά από λίγα χρόνια παραμονής στην Αγγλία αναγκάζονται να επιστρέψουν στην Αλεξάνδρεια, καθώς τα οικονομικά της οικογένειας πηγαίνουν άσχημα και η οικογενειακή επιχείρηση διαλύεται. Ο Καβάφης συνεχίζει τις σπουδές του στο Εμποροπρακτικό Λύκειο ¨Ερμής¨.
Το 1882, στη διάρκεια της αιγυπτιακής εξέγερσης κατά των Άγγλων, πηγαίνει με την οικογένειά του για τρία χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, στο σπίτι του φαναριώτη παππού του, Γεωργάκη Φωτιάδη. Είναι γεγονός ότι η παραμονή του στην Πόλη συμπίπτει με τις πρώτες μαρτυρημένες συστηματικές του προσπάθειες να επιδοθεί στην τέχνη του ποιητικού λόγου. Τεκμήριο της πρώιμης αυτής προσπάθειας του Καβάφη, αποτελεί μια ομάδα αδημοσίευτων από τον ίδιο ποιημάτων, τα οποία εκδόθηκαν μαζί με άλλα ανέκδοτα ποιήματα το 1968 από το Γ.Π. Σαββίδη. Τον καιρό εκείνο συμπληρώνει και τις μελέτες του πάνω στην αρχαία και μεσαιωνική ελληνική φιλολογία που τις είχε αρχίσει την εποχή ακόμα που βρισκόταν στην Αγγλία.
Τον Οκτώβριο του 1885 ο Καβάφης επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, αφήνοντας την αγγλική υπηκοότητα (που είχε αποκτήσει ο πατέρας του στα 1850) και παίρνει την ελληνική. Τα πρώτα χρόνια μετά την επιστροφή του είναι μια περίοδος προσαρμογής. Ο Καβάφης αρχίζει να εργάζεται, όχι ακόμη συστηματικά, αλλάζοντας διάφορα επαγγέλματα όπως του δημοσιογράφου στην εφημερίδα ¨Τηλέγραφος¨ (1886), του μεσίτη στο Χρηματιστήριο Βάμβακος (1888) και του άμισθου γραμματέα στο Γραφείο Αρδεύσεων (1889-1892) όπου και θα προσληφθεί ως έκτακτος έμμισθος υπάλληλος το 1892 και θα εργαστεί μόνιμα εκεί επί τριάντα χρόνια, μέχρι το 1922, φτάνοντας στο βαθμό του υποτμηματάρχη.
Η κυριότερη χρονολογική τομή ως προς την εξέλιξη του έργου του ποιητή, κατά την εποχή αυτή, τοποθετείται στα 1891. Είναι η χρονιά κατά την οποία ο Καβάφης εκδίδει σε μονόφυλλο το πρώτο πραγματικά αξιόλογο ποίημα του (το ¨Κτίσται¨) και δημοσιεύει μερικά από τα πιο αξιόλογα πεζά του κείμενα.
Τα οικονομικά του βελτιώνονται σημαντικά και τα επόμενα χρόνια ταξιδεύει στο Κάιρο (1893), στο Παρίσι και στο Λονδίνο (1897). Το 1899 πεθαίνει η μητέρα γεγονός που συγκλονίζει τον ποιητή. Το 1901 και το 1903 ταξιδεύει στην Ελλάδα και γνωρίζεται στην Αθήνα με Ελληνες πεζογράφους (Πολέμης, Ξενόπουλος, Πορφύρας). Στις 30 Νοεμβρίου του 1903 δημοσιεύεται στα ¨Παναθήναια¨ το ιστορικό άρθρο του Ξενόπουλου για τον Καβάφη με τίτλο ¨Ένας Ποιητής¨. Τα επόμενα χρόνια κυλούν ανάμεσα σε ποιητικούς, φιλοσοφικούς στοχασμούς, γνωριμίες με εξέχουσες προσωπικότητες στην Αλεξάνδρεια (Ιων Δραγούμης, Ε.Μ. Φόρστερ), ανανεώσεις συμβολαίων εργασίας στις Αρδεύσεις και τους διαδοχικούς θανάτους των αδερφών του. Σημαντικό βιογραφικό στοιχείο αποτελεί και η εγκατάσταση του ποιητή στο περίφημο σπίτι της οδού Λέψιους στα 1907, όπου και θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του.
Το 1922 δηλώνει την πρόθεσή του να μη συνεχίσει την εργασία του στις Αρδεύσεις απ' όπου παραιτείται και χωρίς καμιά περίσπαση αφοσιώνεται στη συμπλήρωση του ποιητικού του έργου. Το 1926 η κυβέρνηση του δικτάτορα Πάγκαλου απονέμει στον Καβάφη το παράσημο του Φοίνικος. Από το 1930 αρχίζει να υποφέρει από το λάρυγγα του και τον Ιούλιο του 1932 οι γιατροί διαγιγνώσκουν καρκίνο. Πηγαίνει στην Αθήνα όπου εισάγεται σε νοσοκομείο και του γίνεται τραχειοτομία. Μετά από τετράμηνη παραμονή στην Αθήνα, επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια όπου και το επόμενο έτος, το 1933, στις 29 Απριλίου, μέρα των γενεθλίων του, πεθαίνει.
Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου